La guía de aludes - La guia d'allaus - A guía de aludes
Gida hau Aragoa eta Kataluniako lurralde-ordezkaritzetan egina da.
Neguko goi-mendia ingurune guztiz ederra da, baina aldi berean, bere ezaugarrien artean, arrisku objektiboak daude, eta hauetan bereizgarrienak elurrolde edo elur-jausiak dira. Elur jausiak Espainian bestelako izenak daukate: allau Katalunian, laueg Araneko bailaran, lurte Aragoan, argayo Asturias eta Leonen edo muelda Kastilan, besteak beste.
Elur jausiak Iberiar gailurreria desberdinetan izaten dira (Pirineo, Kantauri Gailurreria, Sistema Zentrala, Sierra Nevada, Galaiko Mendigunea) baina bereziki, Huesca, Lleida eta Gironako Pirineoetan eta Picos de Europan sarriago gertatzen dira, non historikoki, eragin ekonomiko eta sozial gehien izan duten lekuak diren.
Elur jausiei atxikitzen zaien arriskua 3 ataletan klasifikatu daitezke: biztanleak dituen zonaldea mehatxatzen duena (noizbehinka edo betirako) ala nola komunikazio harresia eta bestelako infraestrukturak mehatxatzen dituena (Igogailu mekanikoak, eskiatze pistetako etxolak,N); ingurune naturala mehatxatzen duena (basoak bereziki); eta azkenik, goi-mendian negu kirol ekintzak egiten jarduten duten pertsonak mehatxatzen dituena (oin erraketaz edo oinez doazen ibiltariak, alpinismoa, hizotz gaineko eskalada, eski alpinoa edo eta zeharkako eskia egiten dutenak).
Eski nordikoa eta alpinoa praktikatzen diren eremuetan, elur jausiei lotuta dagoen arriskua txikiagotua eta kontrolatua egoten da ekintza desberdinei esker (nahita sortutako elur jausiak, arrisku eremuen itxiera, eta abar).
Elur jausiei loturik doazen arriskuen kudeaketa lan konplexua eta diziplina anitzekoa da, bere baitan, elur jausiak gertatzeko erraztasuna daukaten zonaldeen kartografia, fenomenoaren aurreikustea, babeserako egituren eraikitzea, eta nahita sortutako elur jausiak kontutan hartzen dira. Ala ere, guztiaren aurretik, fenomenoa eta honen zergatiak ezagutu behar dira.
Gida honek, arrisku naturalak kudeatzeko beharrezkoak diren jarraibideak emateaz gain, ezaguera hauetara lehendabiziko hurbilketa bat, besterik ez du izan nahi.
Indizea:
Elurraren sorrera eta elurteak
Elur geruza
Elur jausiak
Elur jausi arriskuen garaizko predikzioak
Pistaz kanpoko, elur gaineko, arrisku gabeko, aurrera egitea
Informazio iturriak
